Stadnicki Mikołaj ze Żmigrodu na Żmigrodzie h. Szreniawa (zm. 1629), stolnik sanocki. Był synem Andrzeja i Anny z Niedrzwieckich h. Ogończyk, córki Antoniego, kasztelana połanieckiego, bratem Marka Antoniego (zob.), podczaszego krakowskiego, i Stanisława.
S. uczył się początkowo najprawdopodobniej w jednym z kolegiów jezuickich, po czym ojciec wysłał go wraz z Markiem Antonim w podróż po Europie. S. odwiedził wówczas Niemcy, Francję, Włochy, Anglię i Niderlandy. Na dłuższy pobyt zatrzymał się w r. 1611 na uniw. w Bolonii. Pierwsze doświadczenia wojskowe zdobył w starciach pod Buszą z siłami turecko-tatarskimi Iskander paszy w r. 1617, na sejmie w r.n. wymieniano go wśród osób zasłużonych podczas tej kampanii; brał również udział w działaniach pod Oryninem w r. 1618. T.r. otrzymał S. nominację na urząd podczaszego sanockiego. Z sejmiku proszowickiego z 11 XII po raz pierwszy posłował na sejm. Dn. 7 III 1619 wraz z pozostałymi posłami krakowskimi, S. wniósł protestację przeciwko dopisaniu bez zgody izby poselskiej konstytucji o Kozakach, protestował w tej sprawie także na sejmiku relacyjnym proszowickim z 9 IV t.r. Dn. 1 V wziął udział w popisie woj. krakowskiego pod Kazimierzem. Uczestniczył następnie w sejmiku proszowickim 23 V. Sejmik woj. krakowskiego z 13 XII 1622 po raz drugi powierzył mu funkcję poselską. Na sejmie r.n. wybrano S-ego do rady, która miała być powołana przy boku króla na wypadek zawiązania konfederacji żołnierskiej. Dn. 24 III 1624 marszałkował na sejmiku relacyjnym w Proszowicach i wraz z Mikołajem Marchockim został mianowany pułkownikiem oddziałów zaciągniętych przez woj. krakowskie. Dn. 24 IV t.r. uczestniczył w popisie ziemi sanockiej, podpisał następnie uchwały sejmiku proszowickiego z 14 VIII 1626. W sejmie r.n. nie uczestniczył, ale wybrano go do komisji granicznej z Węgrami. Dn. 14 XII 1627 po raz drugi pełnił S. funkcję marszałka sejmiku relacyjnego w Proszowicach. Był już wówczas stolnikiem sanockim. Z sejmiku proszowickiego z 12 XII 1628 posłował na pierwszy sejm w r.n., na którym ponownie wybrano go na komisarza do granic z Węgrami.
W r. 1621, w wyniku działu dóbr po ojcu, S. otrzymał m. Żmigród z młynem i wsie: Stary Żmigród, Siedliska z folwarkiem, Łysągórę (wsie te przekazał następnie bratu Markowi Antoniemu) w woj. krakowskim. Po matce dostał wsie: Niedrzwice (obecnie Niedźwice), Postronna i Jasionna w woj. sandomierskim. W woj. krakowskim w r. 1629, oprócz wspomnianego Żmigrodu, posiadał wsie: Kwapinka, Sędziszów, Wola Sędziszowska, Borzyszowice (obecnie Borszowice), Gniewięcin oraz części Gruszowa i Brzezin. Był także właścicielem kamienicy przy ul. św. Jana w Krakowie, którą sprzedał t.r. rajcy krakowskiemu Krzysztofowi Sławikowskiemu za 6 tys. złp. Zmarł w r. 1629, pochowany został w Żmigrodzie 12 XI t.r. S. był gorliwym katolikiem, wspierał jałmużnami zakon dominikanów.
S. był żonaty z Reginą z Borków, córką Mikołaja, która po śmierci S-ego poślubiła Aleksandra Płazę (zob.), w r. 1620 zapisał jej sumę 90 tys. złp. Miał z nią synów: Franciszka i Mikołaja (zmarli bezpotomnie), oraz córki: Krystynę, wydaną za Stokowskiego, Zofię, 1.v. Śmigielską, 2.v. Humnicką, i Mariannę, 1.v. Rylską, 2.v. Madalińską, 3.v. za Stanisławem Sicińskim (zob.).
Estreicher; – Bersohn M., Studenci Polacy na uniwersytecie bolońskim w XVI i XVII wieku, Kr. 1894 II 28; PSB (Siciński Stanisław); – Liber chamorum; Niesiecki, (błędna inform. o małżeństwie S-ego z Barbarą Charlęską i nieprawdopodobna o odmowie przysięgi Jakubowi I); Stadnicki K., Rodowody domu Stadnickich…, Lw. 1857–61, Linia Jędrzeja Stadnickiego, s. 24–5; Święcki, Historyczne pamiątki, II; Żychliński, III; – Urzędnicy, III/1 nr 2365, 2538; – Chmiel A., Domy krakowskie. Ulica św. Jana, Kr. 1924 II; Pietrzak J., W przygaszonym blasku wiktorii chocimskiej, Wr. 1987 s. 124; Przyboś K., Walaszek A., Reprezentacja sejmowa woj. krakowskiego w XVII wieku, „Studia Hist.” R. 20: 1977 z. 3 s. 399; Seredyka J., Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989 s. 87, 96; – Akta grodz. i ziem., XX; Akta sejmikowe woj. krak., I–II; Pisma Stanisława Żółkiewskiego kanclerza koronnego i hetmana, Wyd. A. Bielowski, Lw. 1861 s. 306; Radawiecki A., Prawy ojcowic…, Kr. 1630; Rejestr poborowy woj. krakowskiego z roku 1629, Red. S. Inglot, Wr. 1956; Vol. leg., III 449, 550, 614; – AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Castr. Biec. Inscr., t. 44 k. 307–9, Castr. Crac. Rel., t. 46 k. 1283; – Mater. Red. PSB: Kartoteka posłów XVII w. (Oprac. Z. Trawicka).
Marcin Sokalski